31 mag 2015

La tastera lombarda

End l'ambient informàtic, una tastera l'è essencialment un grup de botons que i da al calcolador, ognidun, un specífic «ínput». Un sistema operativ come el Windows el g'ha installad un programa, per so defet, que 'l ghe permet de "reconóscer" i varis «ínputs» squiçads e de convertir-i end la lètera, o el símbol, desiderads.
Çò el vœl dir, donca, que la manera end la qual una tastera la se comporta la vé nomà d'una impostacion a livell «software», que la depend mia de la struitura física de la tastera istessa. El cambiament del programa d'un calcolador (sareix a dir el cambiament del sò métod de "lèger" i tasts) el permet de cambiar completament el comportament d'una tastera. En aultres paroles, l'è el calcolador a "decíder" que el tastín cond la  è  el fa vegnir fœra la «è». Se pœl donca ensegnar al calcolador que el squiçar del tastín  è  el produxes un aultre ínput. E quest l'è propi el lavorar que 'l fa quel programa que són dré a presentar-v.

La creacion de quell layout de tastera quí l'è sempre staita orientada sul poder dar a la popolacion lombardòfona una tastera que la fœss útil per scríver end la lengua lombarda sença tants problems. L'esigença de discriminar nissun dei varis stàndards ortogràfics encœ presents, l'è comunqüe ún dei punts principaly entorn ai qualy el s'è tentad de lavorar. El layout Lombard el permet l'inseriment de tuts i caràters alfabétics típics, passand de l'alfabet latín sèmplix (A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z) e rivand a les legadures Æ, Œ e ai caràters come Ç, Ş, Ŀ, Đ, Č e ẞ, doperads d’un quac stàndards ortogràfics lombards. Per mez del sistema dei tasts morts, el layout lombard el permet l'inseriment de la gama completa de lèteres cond l'acent devert, l'acent serrad, el circonfless e la dïèresi. Al basta squiçar el tast specífic del diacrític e súbet dopo squiçar la lètera que se vœl “modificar” (esempi  `  +  e  el produx «è», intant que  ´  +  O  el produx «Ó», ma atencion perquè  ¨  +  h  el produx «¨h», dait que la lètera "h" la pœl mia haver-g l'acent circonfless). Ma l'è mia tut. El layout Lombard quí presentad, el ne dà la possibilità de inserir diretament un quac digrafs típics del mé stàndard del lombard, come “au”, “ei”, “ue”, ma anca el trigraf “œu” doperad end la grafia milanesa clàssica.

Siv pronts? Descarguiv la tastera lombarda, quí. E desmenteguiv mia de lèger la güida al so intern. Bona scriitura!



Nessun commento:

Posta un commento