Ingorgament del co

Ògne matina se dessedom e se rendom cunt che del moment che dervom i œugj passarom ògne istant dessedadj presoner de questa sensazzion de sòfeg e de incabiament che ormai se tirom dré de un bell pò. El sôm cond çertezza, som sigur che questa sensazzion la ne compagnarà fin a la sêra, perchè l'è compagna del nòst víver zamò de una mugja de tenp. Costant, immovíbel.

"Volom nomà parlà la nòsta lengua, ind el nòst paés"

Ind el 2016 la g'à vud fòrta risonanza la notízzia de un barista irlandés che l'à dovud lassà el sò pòst de lavorà perchè i gh'êva devedad de parlà irlandés, in Irlanda. Ma l'Aodhán Ó Deá el g'à rivelad che l'è stad anca vítima de reazzion negative per vê-g parlad as Gaelige, la lengua irlandesa, anca feura del lavorà.

Vocai torbade, l'ombria de li lengue galloitàliche

Cuand che se parla de li lengue del nòrd Itàlia, çoè de li lengue italiane parlade ind el nòrd Itàlia, al de sora de la línia Massa-Senigàllia, se sent de spess dir, soratut del pont de vista italian, che queste lengue li g'à la particolarità de vê-g le inçí dide "vocai torbade" çoè, solitament, la [ø] e la [y] (praticament li françese "EU" e "U" e le tudesche "Ö" e "Ü"). Ma è-la pròpi vêra che queste lengue li g'à, tute, quei dô son chí? E soratut, è-li apena queste li "vocai torbade" típiche de quelle parlade chí? Vedom de trovà insema la rispòsta a queste domandine tant coriose.

LoReS 2.0 – Lombard Restruiturad Stàndard, version 2017

En quell artícol quí podiv trovar tuît i lâç útîl per studiar e conòscer la prima grafia polinòmica su impronta gàllica per la lengua lombarda e per el contínum galloitàlic. Gràcie a la grafia LoReS, acrònim de Lombard Restruiturad Stàndard, l'è possíbel dar a la lengua lombarda (e gràcie a un quałc acorgimeînt anca a tut el contínum linguístic galloitàlic) una forma gràfica comuna que la jonta ensema tute li parlade de la lengua e que la diventa comprensíbel anca ai parlaînt de una lengua gàllica forestera.

Onomàstica lombarda: lêj e costûm per i nòm en lombard

G'hiv mai pensad de dar-g al vòst figłœl un nòm end la vòsta lengua local, magari el lombard? E ve siv mai domandaîd quaîl pœd-le ésser le traduciôn en lombard deî nòm płussé comûn italiân o forestêr? Se g'hiv pensad, magari ve sariv jamò informaîd anca su quella qe l'è la situacion legal a propòsit deî nòm pròpî qe se pœl dar a una persona end el nòst país. Ma cercom de nar cond orden. G'ho intencion de spłegar-v un pò quella qe l'è la posicion de la lej del nòst stat en quell àmbit quí e de dar-v una lista deî nòm płussé comûn en Itàlia voltaîd en lombard.

El se relassa el LoReS 2.0

Dòpo de płussé d'un ann, finalment ghe l'ho fada a publicar la nœva version del PDF que 'l spłega l'us de la grafia LoReS, oviament ajornada. Respet a l'ann passad, gh'è un pò de novità, vergune que v'ho jamò cuntad. Ma vedom-li quí, end una spécie de "guida picennina". Quaîl é-li li diference entrà la LoReS 1.0 e la LoReS 2.0?

Spagna vs. Catalogna: el destin de li lengue

La notícia qe la Catalogna l'ha cominçad el process per domandar l'independença da la Spagna l'è ormai en su la boca de tut el mond. Dòpo quell qe l'è dré a succéder, però, la comunità autònoma de Catalogna la rischa gròss, perqè a la fin de la galleria ghe poderess anca ésser la fin de l'Estatut d'Autonomia de la region e, donca, la possíbel fin de l'oficialità del catalan e de l'aranés end el territòri.

Tòc tòc... la LoReS la chapa el plural metafonétic

Bentrovaîd câr amîc!!! L'è passad un bell pò de temp, ma són finalment tornad. En realtà g'havivi en ment de far un par d'artícoîl, ma ho preferid lassar star perquè far còse tant per far-li l'è mai un bell mester. Encœ però són quí perquè g'ho de presentar-v un mega ajornament en sul sistema ortogràfic LoReS, que prest publicarò comè PDF, per quant a que vedeir deî pluraîl que, come saviv, en lombard i representa una bella gata de pelar jò. La novità l'è sèmplix: l'è stad inxubid el plural metafonétic.

Lombard oficial e polémique... cul e camisa

Ghe som, ghe som un'altra vòlta. La lengua lombarda l'è tornada sota i lum dei jornaî e de li institucion lingüístique del nòst país e l'ha combinad su un pastròc. Ma encœ gh'è una novità, perquè se li vòlte passade parlar de "lengua lombarda" l'era vergota de ideològic e astrat, del 27 de Setembre 2016 el Consilh Regional de la Lombardia l'ha finalment reconoscid el nòst idiòma come oficial e donca adess la definicion de "lengua" riferida al lombard l'è płu real que mai. Oviament un reconosciment de quest tipo l'ha catad su crítique e lamentele de part de tuts, polític e lingüistî. Ma partom del principi.

Division italiana del territòri

Un "Bentornad" a tuît, câr amîc! Dòpo de parich mêis ghe l'ho fada a trovar un pò de temp per podeir far un artícol nœv e ho cłapad l'ocasion per spłegar a tuît i mé amîc forestêr comè que la fonciona la question de la division territorial e política del mé país, l'Itàlia. Èco al·hora una bella "guida" en su comè que el nòst territòri l'è dividid, tant a livell polític, quant a livell pràtic e per far-l ve cuntarò tuta la division fin a rivar a la mea ca.