Bon ann nœv... de La Vox Lombarda

E anca quest ann l'è andad! De quí a un par d'hore darom el benvegnid al nœv ann cond la sperança que 'l sagui el płu bell e joiós possible. Mi, a nom del mé blog, àuguri a tuts un boníssim ann nœv, płén de felicità, de joia e de sodisfaccion.

Una cena e una vísita de Bèrgom... tut en lengua

I dí 28 e 29 de Novembre del 2015 i restarà per sempre end el mé cœr come i dó dí de la lombardofonia. Quan que ho organizad la segonda Cena Lombardòfona, al principi savivi mia que g'havereix havid come hòspeds dó car scłets de Barcelona, anca lor lingüisty, o an'mò que el dí dopo ghe sereix staid l'encontre del Comitad Lombard per la Salvaguàrdia dei Patrimoni Lingüístic. L'è staida una sorpresona que l'ha transformad un fin de setimana qualsevœl en vun per mi indesmentegable.

La pax l'è la mea religion

L'è de venerdí de sera, 13 Novembre 2015, la notícia d'una tragédia causada en płen centre de París del grup de extremists ligads al "Stat Islàmic".

L'è quell fłor la mea lum

Quan que siv trists, quan que g'hiv la convincion que negot el milłorarà, quan que vediv nomà el negre de la vita, regordiv-s que g'hiv nomà de cercar el fłor, el fłor luminós que 'l ve farà trovar la strada per la libertà. Ma fiv atencion perquè l'è mia fàcil. Quell fłor el se pœl scónder dintre d'ogni cosa. Ma el val la pena cercar-l. Perquè l'è quell fłor, la nosta lum.

De Pont Dalegn a Pomponesc... la cartina lombarda dei comun oròbic!

Squiça l'imagen per sgrandir-la.

Volaria de ti, de Pont Dalegn a Pomponesc,

passand per Cremona, de Rivolta a Felònica... per cercar ti!

Probabilment la Giusy Ferreri e la Baby K li g'havereix faid un lavorar del gèner, se li g'hess struiturad la soa cançon vardand quella cartina quí. E quí ve la presenti. Èco la prima part del protòtip (= el pœl cambiar) de la mea cartina, an'mò en fase de creacion, de la toponomàstica en lengua lombarda de la nosta region.

Anca el spaci el se colora de lombard

La pàgina de presentacion de l'event

Quant l'è bell saver que la nosta lengua l'è mia propi dré a morir del tut. Ja, perquè gh'è amò qui que 'l cred al valor del nost lombard e gràcie al sforç de tuts, ogni tant g'hom tuts la possibilità de far un passetín endré e de tornar a un sècol fa, quan que tuts i parlava tranquillament en lengua lombarda sença que vergun el ghe diguess vergot.

Gh'è un nígol

Bentrovads, encœ volł cuntar-v una poësia que ho scrivud un po' de temp fa, endovè que parli d'una de li "malatie" płu brute de tute: la depression... e ve spłegui perquè mi la consíderi úna de li płu brute. Perquè anca se no l'è "grav" come altre malatie, la g'ha un detalł que li altre li g'ha mia: l'è súbdola. La depression la te porta end una spiral emotiva sença fin. La te porta a la mort... ma taaaant lentament.

La “Generacion YouPorn”, come ve formi la società del doman

La “Generacion YouPorn”, incí l'è staida soranominada la part de la popolacion que encœ la g'ha entrà i 10 e i 25 any. E no l'è un nom casual, perquè l'è la medema (çoè l'istessa) generacion que l'ha vist el desvilup de la tecnologia, de l'Ínternet e, oviament, del mercad de la pornografia.

La major part dei spagnœly la cred que Junts Pel Sí la decłararà l'independença

La major part dei spagnœly la cred que la Junts Pel Sí ("Ensema per el Sí", la prima candidatura catalana independentista de le pròssime eleccion, ndr) la tirarà enanç cond i sò płan e la decłararà l'independença de la Catalogna, end el cas que la lista unitària la guadegnes le eleccion del 27 de Setembre, segond un sondaj de la cadena SER elaborad de MyWord.

La nœva gràfica la fa de trampolín al nœv sit... forsi!

En prevision d'una possible rechapada del blog, encœ ve presente la nœva gràfica, płus moderna, minimal e cłara. La gràfica precedenta l'era trop "retró", la me piaxia mia fina en fond e la dava al sit un aspet trop scur. Questa gràfica envece l'è el trampolín per la big news que spere la rivarà prest. Le novità de faid i è mia nomà quí. Són dré a desvilupar un nœv sit, completament renovad e cread entregament (o quasi) de mi, ma cond el poc temp que g'ho en quell moment quí, la roba la se slongarà d'un po'. Quissà, magari de quí a la fin de l'ann el sarà pront. HAHAHAHA

Bona jornada e stiv pronts, de quí a 20 dí ghe sarà la famosa Diada Catalana, a la qual parteciparó e su la qual faró una bella blog-crònaca.

Una Lombardia bilingue l'è possíbel, basta cominçar a mœver-s

Quei qe i me conòsç i sa bén qe la mea posiçion en su l'us de la lengua lombarda end la nòstra società l'è ciara e ben definida. Se el fuss per mi, ghe saress miga compromeîss, perqè la nòstra lengua som noaltrê e una cità qe nò la permet de doperar la nòstra lengua l'è una cità qe no la permet a noaltrê de ésser-g.

Un'aultra comparacion entrà le lengüe sorelle

So mia se ve regordiv l'artícol que ho faid un par de mes fa endoque metie en comparacion la lengua lombarda cond le soe sorelle al de là de le Alp, l'occitan e el catalan. Se v'el regordiv mia, squiciv quí, sedenò vardiv el mé nœv experiment de comparacion. Bona leitura!

Són tornad!

Bondííí bela gent, bentrovads an'mò. Ve domande scusa per vésser stait lontàn per incí tant temp, ma come ja v'hive diit, g'hive de far i exams de madurità. D'encœ són líber come l'ària e spere de poder publicar plu roba interessant, soratut perquè voly portar a la lum el mé nœv projet.

La tastera lombarda

End l'ambient informàtic, una tastera l'è essencialment un grup de botons que i da al calcolador, ognidun, un specífic «ínput». Un sistema operativ come el Windows el g'ha installad un programa, per so defet, que 'l ghe permet de "reconóscer" i varis «ínputs» squiçads e de convertir-i end la lètera, o el símbol, desiderads.

L'experiment ortogràfic al prœva a vegnir fœra

Bonasera a tuts, amics del blog. Encœ voly nomà far una comunicacion de servici. D'encœ e per un po' de temp, scrivaró ly mé artícoly end el mé nœv "protòtip" de ortografia simil-catalana.

Un esperiment ortogràfic

Volîv veder l'artícol precedent a propòsit de la cena Lombardòfona, ma questa vœlta scrivud enduna manera tuta nœva? Volîv scuriosar entra i mè esperiments ortogràfic e gramaticai? Se la resposta a quel·le demande chí l'è "porco bígio, sí!", donca squicî quí e legî un esempi de quel que l'è adré, forse, a deventar el mè terz stàndard ortogràfic. Perquè cambiar l'è motiv de cressiment. Pussé ta càmbiet, pussé ta millóret!

Bona seirada, bel·la gent! Mangî polenta e parlî lombard!

La “Cena Lombardòfona” intra amix e felicità

L'è passada ind la manera pu bella e joiosa la serada de ier organizada dal sotascrivud a la mea casa. Una "cena lombardòfona", incí l'hive ciamada, che l'è trascorruda del debon beníssim. A la cena sérem in domà quàter, contra i dex-dódex de le prevision, ma comè che se dix, l'importa mia la quantità, quan gh'è la qualità.

Da “post” a “nòta”: una forma de lombardizar li paròle

Se gh'è una ròba que i italiân i è un gran bravî a far l'è quella de cłapar paròle forestere e doperar-li end la quotidianità comè se li fudess paròle italiane. En Itàlia som, defait, completament circondaîd de paròle e expressiôn d'origen forestera, que end una manera o end un'altra i g'han contribuïd a cambiar la lengua italiana, andand a "tacar-s" a li regolâr expressiôn nostrane o andand a sostituïr-s a lore.

Un grup per i ativists de la lengua

L'è nassud propi incœ, 2 de Maj del 2015, el grup de facebook ciamad “Lengua Lombarda: ideë per una standardizazion democràtica”, indovè che se provarà a relazionar-s per discutir de quelle che i è le vàrie problemàtiche d'una standardizazion gràfica de la lengua lombarda.

Una cena a bas de lombard

Indel mes de Maj, precisament al 16, hoo pensad ben de far una roba un poc fœra del normal: una cena con tuts i mè amix che, induna manera o indun'oltra, i g'ha la passion per la lengua lombarda.

I plurai indel Bressàn

Un mè amix spagnœl al m'ha demandad come che i fonziona i plurai de la lengua lombarda. Mi al soo mia per tuta la Lombardia, ma soo comè che i fonziona indel Bressàn.

La magia de le parole

La lengua l'è un instrument de comunicazion màgic. L'è màgic perchè l'è un po' come una pozion d'una stria, no? Ti ta ciàpet una pignata, ta ghe mètet dènter un quai ingredients, ta mès·cet un po' e boom, la magia: la parola.

Lombard: quan el stàndard al rivarà mai

Un dei problemi pussé importants de la lengua lombarda l'è sèmper stait quell del stàndard ortogràfic. Anc'mò anca adèss, defait, el lombard l'è parlad da pussé de 4 milion de persone, intra quei che i la parlan come lengua màder e quei che i butan lí una quai parola de tant in tant, ma per desfortuna al pœl gnanc'mò goder d'una manera únivoca de scríver.

Destacar la S da la C: qual segn drovar?

Fin dal prim moment che hoo ambiad a jontar-m a la lengua lombarda, hoo sèmper hiit problemi per quant al revardava l'ortografia. Defait nissun dei pussé spantegads sistemi de scritura del lombard al me piaxeva fin in fond e trovavi difícil poder legar-m in manera "profonda". Un dei problemi per mi pussé insormontàbei l'era la grafia s-c e s'c. Nissuna de le do grafie la m'è mai piaxuda, per un par de rexon, che naroo a spiegar chí de sota.

Una mimosa per tute le fomne

Ier de sera hoo partecipad a la mè prima dei tante conferenze in lengua lombarda organizade da la jornalista Simona Scuri, de Il Sole 24 Ore, e dal cantaudor milanés Lissander Brasca, che ormai dal 2012, con cadenza quasi mensil, le se tegnen indel comun de Bussor (in italiàn Bussero), un comun del milanés, e che ogni mes i tratan d'un argoment diferent e dei pussé spantegads.

La torna in vita la lengua dei emozion

L'è principiad intorn al 1993 el viaj de l'Organizazion dei Nazion Unide per l'Educazion, la Scienza e la Cultura, l'UNESCO, per salvaguardar i lengue del mond in via d'estinzion. Un líber ciamad Unesco Red Book Report on Endangered Languages (el Líber-Report Ross in sui Lengue in Perícol de l'Unesco) l'ha catalogad tute i lengue minoritàrie de tut el mond e l'ha portad l'atenzion in su tute quelle cond un altíssim perícol d'estinzion.

Mi sont viv (Estic viva)

Quan mi tochi el ciel, mi sont viv

Quan mi piangi soo,
che in banda a ti,
pœdi respirar,
perchè ta me feet ésser viv.
Quan ta me vàrdet soo,
che se tochi el ciel e voli,
mi sont viv.

Credi in ti (Creu en tu)

Ta dissègnet tuts i dí
sui mè làver un sorrís,
con canzon del to John Lennon
che scoltàvet quan sont nassud.

Mi sont chí perdud induna ísola
tut quell che mi g'hoo t'el doo a ti
inviaroo al mond incœ un SOS
e diroo a tut el mond che
"Ta seet tut"

El nœv LoRiS e el nœv bloc

Bondí a tuts, car i mè (poc) letor, incœ vœli far un'oltra comunicazion de servizi dedicada al LoRiS² e a una modífica a la "destinazion d'us" de LaVoxLombarda. Incœ, defait, l'entra ofiçalment a far part del blog el nœv sistema ortogràfic che v'hoo cuntad la setimana passada, basad sul SL (el qual "mèntor" al g'ha no perdud temp per dar-m del plagiador, ndr) e che podarii prest lèger ind la sezion dedicada. Come oltra novità del spazi, comúnichi ofiçalment che sont adré a entrar ind la zona rossa de l'ann scolàstic e che, donca, per un poc, g'havaroo no temp per gestir-l, ma... al gh'è sèmper un ma... provaroo a star-v dedré publicand, de tant in tant, un nœv artícol de una longa série dedicada a... *rull de tambur*  la traduzion di canzon vàrie in lombard. Quei che i me cognossen i san che a mi al me piax tant tradúxer canzon in lengua lombarda, ma che per mè desfurtuna, g'hoo no una gran capacità canora e per quell la mè traduzion la resta scrivuda e no cantada.

Intant ve saludi. A prest :)

El nœv LoRiS

Finalment pœdi dir con tanta felicità che l'è pront el nœv standard, el nœv LoRiS², che al deventarà con gran probabilità el nœv standard de quell blog chí. Al m'ha portad via tante ore de sonn e tanta pazienza, ma credi ind la mè ignoranza brœta compagn de l'orc che la saghe valsa la pena.

Modífica del LOriS

Bondí a tuts, car s·cets e amix. Incœ vœli domà far una precisazion.

I ènn un poc de dí che públichi nagot, ma la rexon l'è semplicíssima: sont adré a recrear un standard ortogràfic plœ "italianizad" (o mei, plœ "tradizionalista"), per quell sont ocupad. Quan che haroo completad la modífica del mè LOriS (che ciamaroo LOriZ in manera scherzosa) v'el postaroo, v'el cuntaroo e cominçaroo a far-l cognósser a tuts. Gràzie de l'atenzion e bona letura :)

El reloi l'è miga precís per tuts

Cognossii un quai amix o parent che al riva sèmper in retard? Una de quei persone che, anca se i prœvan a rivar puntuai, i ghe la fann propi miga? D'incœ al gh'è un studi che al dimostra come la saghe miga tuta colpa de la maleducazion dei persone, ma che la colpa la g'havaríss de vésser cercada ind i capacità naturai dei individui.

Quan el Photoshop al te fa deventar gross

I ènn de ier i imagin che le hann fait el gir del mond in poche ore: l'artísta e gràfic spagnœl David Lopera l'ha publigad su la so pàgina del Facebook un grup de fotografie ind i quai famose stelle internazionai i eran reatraite con 60 chili de plœ. Un procediment invers al normal lavorar d'un gràfic che al lavora con personaj famós, donca, che l'è stait compagnad da forte polémiche in tut el mond.

Lengües germanes en comparacion

L'è ja un bell po' que digue a tutes les persones que les me conosç que la lengua lombarda l'è una lengua tant similar a la cusina spagnœla (la lengua catalana) e a quella francesa (la lengua occitana), ho però gn'amò faid una bella comparacion come que la se g'ha de far.

L'Instadependenza, una droga legal

Tuts i cognossen quell che l'è el famós Instagram, no? Al gh'è chi che l'al dovra, al gh'è chi che la l'ha dovrad indel passat, al gh'è chi inveci la l'ha apena sentid nominar. Defait, però, tuts i la cognossen. Quei che i la dovra, pœ, i ènn a cognossenza de quella che mi ciami la “Instadependenza”.

L'Alleluia del Cohen

El se dix que gh'è un acord segret
que el Dàvid el sonava al re
ma so que a ti la te płax mia la música
El fa incí, un fa e un sol,
el la menor e el la major,
el re perpless el scriv jo l'alleluia

Se al vœl fiocar, lassa che al fiochi

Ah, la nev, che bella cosa. La quarça jo tut in quàter·e·quatrot e la càmbia el paesaj induna manera che la somea quasi una magia. Del dibon. Quan che sont livad su incœ e me sont metud inanz al volant de la mè màchina, hoo fait fadiga a capir indov'che seri. Ah, come l'è bella.

Provar a lavar-s no?!

Ma òstia, è-l difícil provar a lavar-s inveci de butar-s sota una cascada de perfum?! Vœli dir, che ognun al faghe quell che al vœl, al saghi ciar, ma l'è miga possíbil spuzzar compagn d'una cavra e cercar de scónder jo la spœzza con líter de perfum... perchè la spœzza la se sent de plœ, insí!

E se el Lombard al diventàss ofiçal?

L'è mia tant ciara la rexon per la quala incœ la lengua lombarda l'è gnanc'mò recognossuda e tratada compagn d'una lengua come le aultre. In fin dei cunts, de lengue compagne al lombard, ma ofiçai, ghe n'è. Prima intra tute, la lengua catalana.

Lombard, dome-ga la dignità che al se mèrita

L'è miga difícil capir che anc'mò indel 2015 la gh'è una forta “dialet-fobia” ind la nosta penísola. Che la colpa la saghe de la coltura italo-cèntriga o che la saghe de l'ignoranza dei italiàn, l'única cosa certa l'è che incœ se ta pàrlet la toa lengua ta seet un stúped. 

Sergio Mattarella l'è l'undexésim president italiàn

ROMA, 31 de Jenar del 2015 — El júdex de la Cort Costituzional Sergio Mattarella, de 73 agn, l'è el nœv president de la República italiana.